Van (bijna) vergeten naar openstellen en beheren

De grond waarop het voormalige legerkamp bij Rijen lag, is eigendom van Defensie. Eerder behoorde dit gebied, met honderden hectaren in de directe omgeving, tot de zogeheten dotatie prins Frederik. Hij kreeg dit deel van de familiebezittingen van het huis van Oranje-Nassau bij wet toegewezen, omdat hij als tweede zoon van koning Willem I geen recht had op de troonsopvolging. De regering wees ook de woeste gronden en heidevelden in de buurt van Gilze en Rijen aan hem toe. Het gemeentebestuur heeft nog wel pogingen ondernomen om de gronden te verwerven, maar dat leverde niets op. In 1844 stond prins Frederik de omvangrijke dotatiegronden af aan de staat.

98 bajonet
Bajonet, musketkogels en vuurketsen uit het kamp bij Rijen. Foto: Bart Beex.
99 cent uit kamp
Eén cent met aanhangend stro uit een soldatentent in het kamp bij Rijen. Foto: Bart Beex.

De terreinen zijn tot op heden in gebruik als militair oefenterrein “De Vijf Eiken”. Met enige frequentie liggen in het gebied nog steeds militairen onder vuur. De sporen die zowel het kamp bij Rijen als de belegeringsoefening uit 1832 hebben nagelaten in dit gebied, vormen nationaal cultureel erfgoed en verdienen een gepast beheer. Hiermee kan een grotendeels vergeten deel van de nationale geschiedenis weer terug in de belangstelling komen. In Rijen beschikken we over unieke fysieke overblijfselen en aan de hand daarvan kunnen we het verhaal over de wordingsgeschiedenis van het huidige Nederland, en het daarmee gepaard gaande succes én falen, vertellen.

Daar hoort bij dat mensen er een kijkje kunnen nemen, zoals wandelaars dat (vaak niets vermoedend) nu ook al dagelijks doen. Het terrein is immers publiek toegankelijk, en het toegangsbord luidt: “Mits u geen oefeningen verstoort, honden aangelijnd houdt en niets beschadigt, meeneemt of achterlaat!”