Sporen van de belegeringsoefening ‘De Vijf Eiken’

In de zomer van 1832 werd er ten westen van het kamp bij Rijen een compleet oefenterrein aangelegd voor een belegering. De sporen van deze belegeringsoefening zijn eveneens teruggevonden in het landschap. Onder andere de loopgraven, parallellen, mijnputten en een stuk fort, die de mineurs en sappeurs aangelegd hebben. De toenmalige genie verkende het terrein en zijn eigenschappen vooraf zorgvuldig. Het mineurskamp werd aangelegd op hogere gronden ten westen van “De Vijf Eiken” en iets ten zuiden van de huidige spoorlijn. De natuurlijke hoogte van het landschap werd zoveel mogelijk benut. Ook bij de aanleg van de loopgraven en parallellen hielden ze rekening met de natuurlijke gegevenheden. Het gebied meet meer dan 1000 bij 1500 meter.
De volgende afbeelding van het AHN-beeld van deze belegeringsoefening laat de restanten duidelijk zien. In het blauw zijn de restanten zichtbaar van het huttenkamp voor mineurs en sappeurs (1), het door hen aangelegde systeem van verbindings- en naderingsloopgraven is in het groen weergegeven (2), in oranje de parallelloopgraven (3), in paars de mijnputten (4), in geel de verhogingen voor de artillerie (5) en in rood het te bestormen vestingwerk (6).

95 Belegeringsoefening op satelietkaart
Sporen van de belegeringsoefening van september 1832 in het landschap. AHN-beeld door J. Roymans (Archeologisch Adviesbureau RAAP, Weert).

Het kamp van de mineurs en sappeurs bestond uit hutten, tenten, kantines en keukens voor manschappen en officieren. Het is indrukwekkend om te beseffen dat dit alles na bijna tweehonderd jaar nog zo goed in het landschap zichtbaar is. Bijzonder is ook dat in de directe nabijheid van het mineurs- en sappeurskamp van 1832 zich tot voor enkele jaren een basisdepot van de genie bevond. Hun collega’s van twee eeuwen terug hadden hier, zij het korter, eveneens hun basis.

94 naderingsloopgraaf-
Naderingsloopgraaf. Foto: Jan Roymans.
96 kaart 1838-
Detail van een schetstekening van militaire manoeuvres met in het midden zichtbaar de loopgraven en vesting die zijn aangelegd voor de belegeringsoefening in 1832. Door P. Cuypers van Velthoven, 1838 (Brabants Historisch Informatie Centrum, ’s-Hertogenbosch).
97 Kamp op topografische kaart-
Indeling van het kamp bij Rijen naar de originele kaart van J.P. Houtman uit 1831, geprojecteerd op de huidige topografische kaart. Door J. Roymans (Archeologisch Adviesbureau RAAP, Weert).