Sporen in het landschap

Verdwenen
tentenstad
op de hei

Militairen en bevolking in Gilze en Rijen
bij de Belgische afscheiding 1830-1839.

Het kamp bij Rijen, waarschijnlijk geschilderd tijdens de wapenschouw van 23 juli 1831.
Anoniem (Nationaal Militair Museum, Soesterberg).

Kamp Rijen

Wie nu op een mooie dag vanuit de Atalanta in Rijen het bos inwandelt, treft daar een eenzaam straatnaambordje met het opschrift Kampstraat aan. Eromheen niets dan bos. Of nee, ligt daar niet een stuk open heideveld? Het vergt heel wat voorstellingsvermogen om je op deze plaats een enorm legerkamp in te denken. Toch is dat precies waar het bospad zijn naam aan te danken heeft. In 1831 werden hier ruim 13.000 militairen gelegerd in een stad van linnen en heideplaggen, zo groot als het toenmalige Breda. Het kon niet anders of aan deze toeloop van soldaten in onze gemeente moest een ernstig conflict ten grondslag liggen.

kampstraat_2-

Ontdek het boeiende verhaal over Kamp Rijen

Heemkring Molenheide heeft het initiatief genomen om het verhaal over het leven in het kamp bij Rijen te vertellen. De Heemkring wil iedereen laten zien wat zich hier, zo dichtbij, een kleine twee eeuwen geleden allemaal heeft afgespeeld, waar de meesten van ons tot nu toe geen idee van hadden.

Een prachtige documentaire van 9 minuten geeft een goed beeld over de situatie van het kamp.

Bekijk de documentaire  >

Geweldig om door de tijd heen te reizen en vanuit verschillende situaties (4) het kamp te bekijken.

Bekijk de animaties  >

Enthousiast vertelt Jan Roymans alles over zijn zoektocht naar het kamp en de vele ontdekkingen.

Bekijk de documentaire  >

Bekijk de video van Hallo Gilze Rijen over de "Verdwenen tentenstad op de Hei"!

Bekijk de video  >

Wandel het ommetje Kamp Rijen en ontdek de sporen in het landschap.

Lees meer  >

Kom alles te weten en koop het boek ‘Verdwenen tentenstad op de hei’.

Lees meer  >

Sporen
in het
landschap

Voor de gemiddelde wandelaar in het bosgebied bij de Kampstraat heeft de geschiedenis van het kamp bij Rijen ogenschijnlijk geen sporen nagelaten. De bomen ontnemen het zicht op het voormalige kampterrein. Een flink aantal rechthoekige kuilen vallen evenwel ook de ongeoefende kijker direct op. Die liggen op regelmatige afstanden van elkaar op een lange rij en zijn omgeven door een laag walletje. Lees meer

De restanten van het kamp zijn in kaart gebracht aan de hand van het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). Met behulp van historische bronnen en al wandelend op het terrein met een archeoloog is het gelukt om de overblijfselen nauwkeurig aan te wijzen. Het AHN is een digitaal bestand dat iedereen op internet kan raadplegen. Lees meer

In de zomer van 1832 werd er ten westen van het kamp bij Rijen een compleet oefenterrein aangelegd voor een belegering. De sporen van deze belegeringsoefening zijn eveneens teruggevonden in het landschap. Onder andere de loopgraven, parallellen, mijnputten en een stuk fort, die de mineurs en sappeurs aangelegd hebben. De toenmalige genie verkende het terrein en zijn eigenschappen vooraf zorgvuldig. Lees meer

De grond waarop het voormalige legerkamp bij Rijen lag, is eigendom van defensie. Eerder behoorde dit gebied, met honderden hectaren in de directe omgeving, tot de zogeheten dotatie prins Frederik. Hij kreeg dit deel van de familiebezittingen van het huis van Oranje-Nassau bij wet toegewezen, omdat hij als tweede zoon van koning Willem I geen recht had op de troonsopvolging. Lees meer

Kamp Rijen beleefbaar maken

bert_wagemakers_zw

Als Heemkring Molenheide onderkennen we de historische waarde van dit unieke legerkamp, niet alleen voor Gilze en Rijen, maar voor geheel Nederland. Het is een nationaal cultureel erfgoed en de status van wettelijk beschermd monument, met bijpassend beheer, zou op zijn plaats zijn. In het verlengde hiervan ligt het “beleefbaar” maken van het kamp bij Rijen, voor de eigen inwoners en andere belangstellenden. Realisatie van dit streven vraagt om zorgvuldigheid, want het terrein is eigendom van defensie en wordt tot op de dag van vandaag gebruikt als militair oefengebied.

Bert Wagemakers
Voorzitter Heemkring Molenheide